[rt_reading_time label="do przeczytania w "] minut
Wyobraź sobie taką sytuację: siedzisz naprzeciwko osoby, która w swoim życiu widziała więcej niż niejeden filmowy bohater. Każde jej słowo brzmi jak fragment fascynującej opowieści, ale twoim zadaniem jest nie tylko słuchać, ale także pokierować rozmową tak, aby wydobyć z niej wszystko, co najważniejsze. Tak właśnie wygląda pisanie wywiadu – to balansowanie między uważnym słuchaniem a umiejętnym zadawaniem pytań, by zbudować opowieść, która przyciągnie czytelnika.
Pisanie wywiadu to sztuka. To więcej niż tylko spisanie wypowiedzi rozmówcy. To wyciąganie esencji z historii, strukturalizowanie jej w sposób logiczny i angażujący, a na końcu przekształcenie w tekst, który odda charakter rozmowy i osobowość bohatera. W tym artykule przeprowadzę cię przez wszystkie etapy tworzenia wywiadu – od przygotowania pytań po ostatnie szlify redakcyjne.
1. Wybór bohatera: Klucz do udanego wywiadu
Wszystko zaczyna się od bohatera wywiadu. Wybór odpowiedniej osoby to podstawa, która wpłynie na atrakcyjność całej rozmowy. Ale jak znaleźć idealnego rozmówcę?
Znajomość tematu – Twój bohater musi być ekspertem w danej dziedzinie, której dotyczy wywiad, lub mieć doświadczenia, które są warte uwagi. Pamiętaj, że najlepsze wywiady powstają z osobami, które mają do opowiedzenia coś niezwykłego.
Unikalna perspektywa – Szukaj osób, które mogą przedstawić coś w nieoczywisty sposób. Czasem warto wybrać kogoś mniej znanego, ale z unikalnym spojrzeniem na dany temat.
Autentyczność – Ludzie lubią autentyczne historie. Wywiad powinien pokazać nie tylko wiedzę bohatera, ale również jego osobowość.
2. Przygotowanie do rozmowy: Zbadaj teren
Przygotowanie to kluczowy etap, który często jest niedoceniany. Im lepiej się przygotujesz, tym więcej wartościowych informacji uda ci się wydobyć od rozmówcy.
Research – Dowiedz się jak najwięcej o rozmówcy i temacie. Przeczytaj wcześniejsze wywiady z tą osobą, jej publikacje, zobacz, jak mówi i jakie ma opinie. To pozwoli ci zadać bardziej wnikliwe pytania.
Określ cel wywiadu – Czy chcesz przedstawić bohatera, jego drogę zawodową, a może skupić się na konkretnym wydarzeniu? Zdefiniowanie celu pomoże ci w tworzeniu pytań.
Lista pytań – Stwórz ramy wywiadu poprzez przygotowanie pytań. Zadbaj o to, aby były one otwarte, dające możliwość rozwinięcia odpowiedzi. Unikaj pytań zamkniętych (np. „Czy lubisz swoją pracę?”), chyba że chcesz uzyskać szybkie potwierdzenie lub zaprzeczenie. Oto przykłady dobrych pytań:
„Co cię zainspirowało do podjęcia tej ścieżki zawodowej?”
„Jakie były najtrudniejsze momenty w twojej karierze i jak sobie z nimi poradziłeś?”
3. Prowadzenie rozmowy: Wydobycie esencji
Podczas wywiadu liczy się umiejętność słuchania, ale także reagowania na to, co mówi rozmówca. Nawet najlepiej przygotowane pytania mogą się zmienić, gdy rozmowa pójdzie w innym, ciekawszym kierunku.
Zachowaj elastyczność – Pytania, które przygotowałeś, są tylko punktem wyjścia. Jeśli rozmówca w trakcie odpowiedzi wspomni o czymś ciekawym, podążaj za tym tropem.
Angażuj rozmówcę – Wywiad to rozmowa, a nie przesłuchanie. Staraj się, by rozmówca czuł się komfortowo i miał przestrzeń do rozwinięcia myśli.
Kontroluj tempo – Zwracaj uwagę na tempo rozmowy. Jeśli rozmówca mówi za szybko lub zbyt ogólnikowo, spróbuj go zwolnić, zadając pytania szczegółowe.
Nie bój się przerw – Czasem cisza może zadziałać na twoją korzyść. Nie przerywaj rozmówcy w połowie, pozwól mu dokończyć myśl, nawet jeśli zrobi chwilową przerwę.
4. Strukturyzacja tekstu: Z chaosu do porządku
Kiedy masz już transkrypcję wywiadu, czas na najtrudniejszą część – zredagowanie materiału w logiczną, interesującą całość. To moment, kiedy decydujesz o ostatecznym kształcie opowieści.
Wstęp – Wprowadzenie powinno zaciekawić czytelnika i ustawić kontekst rozmowy. Możesz opowiedzieć krótką historię, która wprowadzi w temat. Zamiast suchej biografii bohatera, lepiej zarysować interesujący fragment jego życia, który zachęci do dalszego czytania. Przykład: „Gdy wchodził do biura, nie spodziewał się, że decyzja podjęta tego dnia wpłynie na losy jego firmy. Zwykłe spotkanie biznesowe zamieniło się w przełom, który zapoczątkował nowy rozdział w jego karierze.”
Treść właściwa – Właściwa część wywiadu powinna być podzielona na tematyczne bloki, aby czytelnik mógł łatwo śledzić wątki. Zadbaj o płynne przejścia między tematami, zachowując spójność narracji.
Każdy temat warto rozpocząć od pytania, które zapowiada, co będzie dalej.
Jeśli wywiad dotyczy drogi zawodowej bohatera, możesz podzielić tekst chronologicznie (od początków kariery do obecnych osiągnięć).
Jeśli rozmowa dotyczy konkretnego wydarzenia, kluczowe momenty mogą być uszeregowane w logiczny ciąg przyczynowo-skutkowy.
Cytaty – Cytaty nadają wywiadowi autentyczności, ale muszą być dobrze dobrane. Staraj się wybierać te fragmenty, które najlepiej oddają emocje, osobowość rozmówcy lub kluczowe informacje. Unikaj zbędnych dygresji i powtórzeń.
5. Redakcja i szlify: Dopieszczanie detali
Kiedy masz już gotowy szkic wywiadu, czas na redakcję. To moment, aby dopracować język, poprawić styl i sprawdzić, czy całość jest spójna i interesująca.
Sprawdź spójność – Czy wywiad płynnie prowadzi czytelnika od początku do końca? Czy wszystkie odpowiedzi są zrozumiałe? Warto zwrócić uwagę, czy pytania są powiązane z odpowiedziami i czy nie ma luk w narracji.
Styl – Dobry wywiad musi być dynamiczny i wciągający. Unikaj nadmiaru zdań wielokrotnie złożonych. Staraj się, by język był zrozumiały i przystępny.
Poprawność językowa – Sprawdź, czy nie ma literówek, błędów gramatycznych i interpunkcyjnych. To szczególnie ważne, jeśli wywiad będzie publikowany w profesjonalnym medium.
6. Finalizacja: Czas na publikację
Po zakończeniu redakcji upewnij się, że masz zgodę rozmówcy na publikację. To ważny etap, szczególnie jeśli wywiad dotyczy tematów wrażliwych.
Zgoda na publikację – Przed publikacją wyślij gotowy tekst do bohatera wywiadu, aby mógł się z nim zapoznać i wprowadzić ewentualne uwagi. To standardowa praktyka w dziennikarstwie i copywritingu.
Formatowanie – Zadbaj o odpowiednie formatowanie tekstu – wyraźne podziały między pytaniami a odpowiedziami, wyróżnienia najważniejszych cytatów, ewentualnie zdjęcia bohatera.
Siła dobrze napisanego wywiadu
Pisanie wywiadu to sztuka słuchania, zadawania pytań i tworzenia opowieści. Dobrze przeprowadzony i zredagowany wywiad ma moc przyciągnięcia uwagi, poruszenia emocji i dostarczenia wartościowych informacji. To także doskonały sposób na budowanie wizerunku, zarówno własnego, jak i rozmówcy.
Pamiętaj, że wywiad to nie tylko rozmowa – to forma sztuki dziennikarskiej, która wymaga wnikliwości, umiejętności narracji i wyczucia języka. Im więcej czasu poświęcisz na przygotowanie i redakcję, tym lepszy efekt końcowy osiągniesz.
Ta strona korzysta z ciasteczek, aby świadczyć usługi na najwyższym poziomie. Dalsze korzystanie ze strony oznacza, że zgadzasz się na ich użycie.ZgodaPolityka prywatności